تاثير ژورناليسم بهنگام از کودتادر ترکيه تا حادثه پلاسکو در تهران

 

 

خبرنگاران شبکه خبر از نخستين ساعات آتش‌سوزي ساختمان پلاسکو در مقر حاضر بودند

نخستين و واضح‌ترين صحنه از فروپاشي پلاسکو در شبکه خبر منتشر شد 

خبرنگاران شبکه خبر از نخستين ساعات آتش‌سوزي ساختمان پلاسکو در مقر حاضر بودند و نخستين و واضح‌ترين صحنه از فروپاشي اين ساختمان را به تصوير کشيدند. همچنين بعد از وقوع حادثه تنها شبکه‌اي بود که مخاطب مي‌توانست اخبار را پيوسته از آن پيگيري ‌کند، پوشش خبر به گونه‌اي بود که تصوير زنده از محل حادثه در کادر کوچکي در پايين صفحه در اين 9 روز ادامه داشت. 

پوشش حادثه پلاسکو در شبکه خبر به گونه‌اي بود که تصوير زنده از محل حادثه در کادر کوچکي در پايين صفحه در 9 روز ادامه داشت 

پخش زنده از حوادث اکنون توسط بسياري از رسانه‌‌هاي حرفه‌اي دنيا انجام مي‌دهند که به journalism     Real Time     يا  Live journalism (ژورناليسم به‌هنگام يا زنده) معروف است.

سابقه پخش زنده وقايع برمي‌گردد به جنگ اول خليج فارس (1991) و حمله نظامي به رهبري آمريکا به عراق که شبکه خبري آمريکايي سي‌.ان‌.ان (CNN)براي اولين‌بار در جهان به پخش زنده از وقايع اين جنگ دست زد. پخش زنده در جهان توسط شبکه‌هاي تلويزيوني از آن زمان تا قبل از انقلاب مصر (2011) فقط حوادث مقطعي را پوشش مي‌داد؛ اما از زمان انقلاب مصر و پخش زنده حضور مردم در ميدان التحرير توسط شبکه‌هاي مختلف تلويزيوني از جمله الجزيره که تاثير سازنده‌اي بر روي مخاطبان عربي و انقلاب مصر داشت، Real Time journalism   (ژورناليسم به‌هنگام) را به يکي از محورهاي اصلي و سرنوشت‌ساز در درگيري و تظاهرات در نقاط مختلف دنيا بدل کرد.

 

در جنگ اول خليج فارس (1991) شبکه خبري آمريکايي سي‌.ان‌.ان (CNN) براي اولين‌بار در جهان به پخش زنده از وقايع اين جنگ دست زد

از آخرين نمونه‌هاي قدرت‌مند Real Time journalism   (ژورناليسم به‌هنگام) نيز مي‌توان به کودتاي اخير ترکيه اشاره کرد که اردوغان با کمک آن توانست کودتا عليه خود را به شکست بکشاند.

در لحظات شروع کودتا، شبکه اصلي خبري ترکيه (TRT)بدست کودتاگران اشغال شد و مجري اين شبکه مجبور گرديد که بيانيه اعلام کودتا بدست بعضي ارتشيان ترکيه را اعلام کند. در همان لحظه‌ها کودتاگران ارتباط شبکه‌هاي خصوصي و حتي بعضي شبکه‌هاي اجتماعي مانند فيسبوک و توئيتر را با مردم قطع کردند؛ در اين ميان فقط يک خلأ زماني کوتاه به اردوغان اجازه داد تا از فرصت عدم قطع اينترنت و همچنين عدم اشغال شبکه خبري "سي‌.ان‌.ان ترک" استفاده کند و گوشي خود را از جيبش بيرون بياورد و از طريق شبکه "فيس تايم" (Face Time)تلفن همراه خود و همچنين نرم‌افزار ارتباط تصويري اسکايپ (Skype)با شبکه خبري "سي‌.ان‌.ان ترک" ارتباط زنده برقرار کند و پيام خود را به گوش همه مردم ترکيه برساند و با کشاندن آنها به خيابان‌ها جنگ با کودتاگران را به نفع خود به اتمام برساند.

 

 اردوغان با کمک "ژورناليسم به‌هنگام" توانست کودتا عليه خود را به شکست بکشاند

نمونه‌هاي ديگر زيادي از حوادث مختلف وجود دارد که شبکه‌هاي تلويزيوني در دنيا اقدام به پوشش زنده از ابتدا تا انتهاي آن حادثه مي‌کنند؛ "ژورناليسم به‌هنگام" موجب مي‌شود تا هم حس کنجکاوي و دل‌نگراني‌ مردم که همان مخاطبان هستند، تخليه شود و هم از تعداد اخبار نادرست و ترويج شايعه در فضاي مجازي جلوگيري مي‌کند.

شبکه خبر نيز براي اولين‌بار در ايران "ژورناليسم به‌هنگام" را اجرا کرد و موجب شد که اکثر افراد داخل کشور و حتي خارج از کشور براي کسب خبر در رابطه با حادثه پلاسکو، گيرنده‌هاي خود را بر روي شبکه خبر قرار دهند.

واقعيت آن است که در زمان وقوع حوادث نه مي‌توان به اخبار فضاي مجازي اعتماد کرد و هم خبرگزاري‌ها ديرتر از فضاي مجازي اخبار موثق را منتشر مي‌کنند، بنابر اين يک شبکه تلويزيوني مي‌تواند با پوشش آنلاين و حضور در محل حادثه، نياز خبري مخاطبان را برطرف کند.

ژورناليسم به‌هنگام" موجب مي‌شود تا هم حس کنجکاوي و دل‌نگراني‌ مردم که همان مخاطبان هستند، تخليه شود و هم از تعداد اخبار نادرست و ترويج شايعه در فضاي مجازي جلوگيري مي‌کند

درست است که گوشي‌هاي هوشمند در دست مردم، تبديل به رسانه‌هاي شهروند محور شدند که کوچک‌ترين اتفاقات را به اشتراک مي‌گذارند، اما هنوز هيچکدام از اين شبکه‌هاي اجتماعي بر بستر اينترنت، فراگيري شبکه‌‌هاي تلويزيوني را ندارند و در زمان کنوني ظرفيت تبديل شدن به ابزار جريان رسانه‌اي "ژورناليسم به‌هنگام" در آنها وجود ندارد (شايد در آينده ممکن شود)؛ از همين رو شبکه‌هاي اجتماعي نقش مکمل در فرايند تاثيرگذاري بر روي اتفاق‌ها را دارند، و همچنان شبکه‌هاي خبري حرفه‌اي تلويزيوني مي‌توانند بيشترين مديريت فضاي اخبار در جامعه را پس از يک حادثه بر عهده داشته باشند.

 

آموزش مخصوص شرايط بحراني براي عوامل شبکه خبر در کنار رشد رسانه‌اي آن مانند همين اجراي "ژورناليسم به‌هنگام"، مي‌تواند شبکه خبر را به حرفه‌اي‌ترين رسانه خبري ايران تبديل کند

رشد رسانه‌اي شبکه خبر مانند همين اجراي "ژورناليسم به‌هنگام" در حادثه پلاسکو، اگر در کنار آموزش حرفه‌اي مجريان، خبرنگاران، سردبيران و عوامل فني مانند تصويربرداران براي موقعيت‌ها و شرايط بحراني قرار بگيرد، به‌طور قطع مي‌تواند به حرفه‌اي‌ترين رسانه خبري ايران تبديل گردد.