تدابير نبي اکرم در دوران درگيري حق و باطل

طرح عظیم نبی اکرم دو دوران دارد: یکی دوران قبل از پیروزی است و دیگری که دوران بعد از پیروزی و غلبه حضرت است. دوران قبل پیروزی دوران سختی است زیرا دشمنان حضرت در این دوران غلبه ظاهری دارند. شرط همراهی با این طرح عظیم آن است که انسان همه قوای خود و از جمله عقل و قلب و رای خود را تابع و تسلیم امام کند که در این صورت می تواند در دوران بعدی نیز با حضرت همراهی کند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرزانگان امیدوار به نقل از رجانیوز :  امام حسین(ع) کشتی نجات امت است که با دو بال شور و شعور، انسان را به اوج کمالات الهی می‌رساند. ایام عزاداری اباعبدالله(ع) که همگان برای درک شور حسینی (ع) سر از پا نمی‌شناسند، شایسته است به بال دوم و مهم‌تر این کشتی نجات یعنی معارف حسینی(ع) توجه ویژه‌ای شود. نشر و مطالعه سخنرانی های پر مغز علما قدمی در راستای نشر معارف حسینی (ع) است.آنچه پیش رو دارید نهمین جلسه سخنرانی آیت الله سید محمد مهدی میرباقری؛ رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم است که در دهه اول محرم الحرام سال 96 در هیأت ثارالله قم (مدرسه فیضیه) برگزار شده است. ایشان در این بحث بیان می کنند طرح عظیم نبی اکرم دو دوران دارد: یکی دوران قبل از پیروزی است و دیگری که دوران بعد از پیروزی و غلبه حضرت است. دوران قبل پیروزی دوران سختی است زیرا دشمنان حضرت در این دوران غلبه ظاهری دارند. شرط همراهی با این طرح عظیم آن است که انسان همه قوای خود و از جمله عقل و قلب و رای خود را تابع و تسلیم امام کند که در این صورت می تواند در دوران بعدی نیز با حضرت همراهی کند.

دو دوران در طرح عظیم نبی اکرم و شروط همراهی انسان با حضرت در هر دو دوران

تدابیر نبی اکرم در دوران درگیری حق و باطل

اعوذبالله من السمیع العلیم من همزات الشیاطین و اعوذبالله ان یحضرونی ان الله هو السمیع العلیم. بسم الله الرحمن الرحیم الحمدالله رب العالمین و اصلی و اسلم علی خاتم انبیائه صلی الله علیه و علی اهل بیته الطیبین الطاهرین المعصومین و اللعن علی اعدائهم اجمعین. «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّـهَ وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ»(توبه/119)، آن همراهی که باید با وجود مقدس نبی اکرم و اهل بیتشان در این عالم اتفاق بیافتد همراهی در آن طرح عظیمی است که برای اداره عالم دارند. از واضحات این طرح عظیم این است که دو دوران دارد: یک دوران که از آن به دوران خدنه تعبیر می شود دورانی است که کار هنوز به پیروزی نرسیده، و تدبیری در حال اتفاق است که عالم به سمت آن نقطه مطلوب حرکت بکند. مرحله دوم طرح بعد از پیروزی و تحقق آن هدف است که آغاز تحقق کامل آن است؛ یعنی قبل از دوران پیروزی دورانی نیست که این طرح به نحو کامل محقق بشود.

در این دوران که دوران درگیری و جهاد کبیر است تدابیری است؛ از جمله عدم رکون و همراهی نکردن و متمایل نشدن به جبهه دشمن و تبری از آن و درگیری و عدم متابعت است که خود عدم متابعت، عامل درگیری بزرگ و قتال و جهاد کبیر است. در این مرحله امت باید وارد یک جهاد و مبارزه ای با شیطان و نفس بشوند تا بتوانند بستر را برای همراهی با وجود مقدس معصوم فراهم بکنند. مأموریت ما در همراهی، جهاد اکبر است. یکی از سنتهای این دوران هم سنت تفکیک است که حضرت باید با تدبیر خودشان و با بینات، آن باطلی که با حق آمیخته شده و از طریق اختلاط با حق راه را برای پیشرفت خودش هموار می کند، جدا و تفکیک کند. اینها سنت هایی است که در این دوران وجود دارد.

طرح و برنامه نبی اکرم در دوران غلبه و ظهور

بعد از این که پیروزی و غلبه محقق شد، دوران عدم رکون و جهاد کبیر تمام می شود و دوران [اجرای] برنامه ای است که باید برای تحقق بندگی خدای متعال در عالم اتفاق بیافتد که دوران غلبه و ظهور و پیروزی است؛ و طرح آن دوران کاملاً متفاوت است. در آن دوران «یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ»(حجر/38) یعنی آن روزی که خدای متعال تا آن روز به شیطان مهلت داده بود فرا رسیده و بساط شیطان جمع شده است و مهلت تمام می شود و برای امت اسلامی و مومنینی که پیرو حضرت و اهل بیت هستند و برای انبیاء یک دوران جدیدی شروع می شود؛ لذا انبیاء و مومنین کامل به عالم دنیا بر می گردند. در این دوران که یک مرحله جدید از آن طرح است، به فرموده قرآن «یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئًا»(نور/55) است؛ یعنی هیچ شرکی نیست و اخلاص کامل است. موانعی که بر سر راه توحید بود برداشته شده و بندگی و پرستش خدای متعال به نحو کامل محقق شده و هرکجا نگاه بکنید توحید است. اینها همه در دوران ظهور است. بعد از آن دوران رجعت و قیامت است که وارد بهشت می شوند و آن مرحله کامل تر می شود. سراسر بهشت وادی توحید است و البته یک آداب خاصی هم دارد.

ارکان همراهی با نبی اکرم

دوران قبل از پیروزی دوران تقیه و دوران درگیری است و باید آرام آرام جامعه مومنین را از این فضا عبور داد، تا کاملاً بر این فضا غالب بشوند. برنامه ما در همراهی با حضرت در این دوران ارکان متعددی دارد. اول این است که ما باید به یک وسعت و بزرگی و شرح صدری برسیم که بتوانیم این طرح عظیم را بفهمیم. حضرت برنامه با عظمتی را می خواهند انجام بدهند و اگر درک ما از آن کار عظیم، درک کوچکی باشد، با آن همراه نخواهیم شد و نمی توانیم در آن نقشه بزرگ عمل بکنیم. بنابراین رکن اول این است که انسان به یک وسعتی برسد. محور این طرح با عظمت وجود مقدس نبی اکرم و اهل بیت هستند که زوایا و اسرار این طرح بر آنها واضح و آشکار است؛ گرچه ممکن است ما تا آخر هم یک اعماقی از این طرح را نفهمیم و برای ما همیشه مخفی بماند که مثلاً خدای متعال چه می کند و وجود مقدس نبی اکرم در این عوالم چه تدبیری دارند؛ به طوری که لایه هایی از این آیه قرآن که اقدام و برنامه وجود مقدس نبی اکرم در این عالم و عوالم است حتماً الی الابد برای ما مستور می ماند و هیچ وقت باز نمی شود.

جنان و پرده و حجاب هایی از این کتاب مکنون هیچ وقت باز نخواهد شد؛ زیرا یک قسمتی از قرآن فقط مختص به خدای متعال و امنای الهی و اهل راسخون در علم است و شخص دیگر اصلاً در آن راه پیدا نمی کند و البته لزومی هم ندارد به آن گنجینه اسرار راه پیدا کنند؛ ولی بالاخره ما را هم دعوت کردند و این قرآن ما را هم مخاطب قرار می دهد و وجود مقدس نبی اکرم می خواهند ما را سیر بدهند و به فرموده قرآن «لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ»(ابراهیم/1)

سیر با قرآن در بیرون وجود ما نیست؛ بلکه باید مقامات قرآن در ما محقق بشود و ما در مقامات وجودی قرآن سیر کنیم. بنابراین یک لایه هایی از این برنامه عظیم برای ما باید باز بشود و ما وسعت طرح حضرت را بفهمیم. هرچه هم جلوتر برویم دامنه فهم ما از این طرح عظیم بزرگتر می شود. خلاصه شرح همراهی این است که آن کسی که نمی تواند وسعت این کار را درک بکند برای یک هدف دیگری در عالم کار می کند و دنبال کار و هدف حضرت نیست. باید آن وسعت درک بشود و ما شرح صدر پیدا بکنیم.

در قرآن به حضرت می گویند «فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِیلًا»(معارج/5)؛ «وَ مَهِّلْهُمْ قَلِیلًا»(مزمل/11)؛ «وَ اصْبِرْ حَتَّى یَحْکُمَ اللَّـهُ وَ هُوَ خَیْرُ الْحَاکِمِینَ»(یونس/109)؛ یعنی یک فرصت کوتاهی به آنها بده و صبر کن تا آن مرحله ای که حکم الهی واقع بشود و کار تمام شود؛ این مهلت کوتاه تا ظهور است. مثل داستان موسای کلیم که خدای متعال یک جایی به موسای کلیم اجازه داد و تا قبل آن باید صبر می کرد؛ و ظاهراً کار خود حضرت موسای کلیم بود و قبل از آن مأذون نبود. به ایشان امر شد که دریا را بشکاف و باز بگذار تا وقتی لشکر فرعون بیایند و بعد دریا را به هم بزن. موسای کلیم باذن الله این کار را کرد ولی [صبر کرد] تا مرحله ای که آن حکم الهی صادر شود و وقتی حکم الهی آمد، موسای کلیم کار را تمام کرد.

اهل بیت علیهم السلام؛ اعظم وسائل الهی در انجام امورات عالم

در خصوص عالم هم باذن الله تبارک و تعالی کار در دست وجود مقدس امام و خلیفه الله است و آخر کار هم خود حضرت باذن الله کار را تمام می کنند. وقتی کار سخت می شود و حضرت سر به سجده می گذارند و می فرمایند «أَمَّن یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ»(نمل/62) خدای متعال به حضرت حکم صادر می کند و وقتی حکم الهی آمد حضرت کار را تمام می کنند. حضرت صاحب همه علوم الهی و اسماء حسنی است و آنچه در خصوص حضرت آدم است که قرآن می فرماید «وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا»(بقره/31) یک گوشه ای از علم امام است؛ همه آن علوم و هفتاد و دو حرف علم در محضر امام است.

اعظم وسیله ای که خدای متعال به وسیله آن کار را انجام می دهد وجود مقدس امام زمان است. یک فراز از صلوات حرم سیدالشهداء علیه السلام این است که خدا هیچ وسیله ای اعظم از شما ندارد. عالم به سمت اصلاح می رود و آن کلمه ای که عالم با آن اصلاح می شود خود امام علیه السلام است. منتها امام منتظرند تا حکم خدای متعال صادر بشود. وقتی حکم صادر شد، امام است که عالم را اصلاح می کند یعنی خدای متعال به وسیله امام کار را اصلاح می کند و اصلاً نسبت امام با خدای متعال همین است. «وَ أَمِتْ بِهِ الْجَوْرَ وَ أَظْهِرْ بِهِ الْعَدْل»(1)، یعنی برپا کردن و اظهار عدل صنع خداست ولی این فعل الهی به وسیله امام واقع می شود. امام در یک مقامی است که این فعل با عظمت به وسیله امام علیه السلام واقع می شود. اقامه ظهور، فعل الهی است که به وسیله امام واقع می شود. ظهور با همه وسعتی که دارد فعل امام زمان است؛ منتها در واقع فعل خداست که به وسیله امام زمان علیه السلام انجام می شود. همه اتفاقاتی که می افتد فعل حضرت است. وقتی حکم می رسد، حضرت از آن ظرفیتی که خدای متعال به ایشان داده استفاده می کند.

معصوم این طرح با عظمت را می بیند و پای این طرح با عظمت هم صبر می کند و این طرح را به انجام می رساند. یک قدم برای همراهی از جانب ما این است که باید وسعت طرح را بفهمیم و دنبال دولت مستعجل نباشیم و خیال نکنیم که کار باید در غیر وقت خودش واقع بشود. در دعای عصر غیبت امام زمان علیه السلام یک جمله ای هست که می فرمایند «صَبِّرْنِی عَلَى ذَلِکَ حَتَّى لَا أُحِبَّ تَعْجِیلَ مَا أَخَّرْتَ وَ لَا تَأْخِیرَ مَا عَجَّلْت»(2) خدای متعال، به من یک صبری بده که نخواهم حادثه ها را جابه جا بکنم؛ زیرا حادثه ها دقیقاً در زمان خودش و براساس مشیت و با برنامه الهی و با برنامه ای که حضرت برای تحقق آن اعلام می کنند در سرفصل های خودش واقع می شود؛ و اصلاً جای عجله و شتاب نیست که ما بخواهیم این کار با عظمت را جلو بیاندازیم. این کار در مراحل خودش با تدبیری که حضرت حق دارند و با فعل و تحمل و پایداری امام علیه السلام تمام می شود. وقتی اذن به حضرت داده می شود، کار را جلو می برند. ما باید این وسعت را بفهمیم و اگر بخواهیم در نگاه کوچک عمل کنیم به هیچ وجه همراه آن طرح عمل نمی کنیم؛ بلکه یک کار دیگری در عالم انجام می دهیم و یک مقصد دیگری را دنبال می کنیم. آن مقصد با عظمت باید فهم بشود و ما باید بتوانیم مراحل آن طرح را بفهمیم و به یک نقطه ای برسیم. وجود مقدس نبی اکرم محیط هستند و مراحل طرح را نه تنها دور بلکه نزدیک می بینند؛ یعنی در نگاه حضرت این مراحل کاملاً نزدیک و در حد یک مهلت کوتاه است و برای ایشان به فرموده قرآن حقیقتاً «مَهِّلْهُمْ قَلِیلًا»(مزمل/11) است. ما هم اگر توانستیم در آن افق به عالم نگاه کنیم، این فاصله ها کوتاه می شود.

تحول معرفتی برای کار و زمینه سازی ظهور

خدای متعال به ما می فرماید «اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ»(قمر/1)؛ «أَلَیْسَ الصُّبْحُ بِقَرِیبٍ»(هود/81)؛ «إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیدًا * وَ نَرَاهُ قَرِیبًا»(معارج/6-7) ما باید ظهور و قیامت را نزدیک ببینیم و این طور نباشد که «کَالَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَیْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ»(حدید/16) مثل اهل کتاب مدت در نگاهشان طولانی شد و به قساوت قلب رسیدند و نمی توانند برای آن دوران کار بکنند؛ بلکه باید آن فاصله ها کوتاه بشود و انسان آن دوران ها را نزدیک ببیند. انسان اگر واقعاً قیامت را دور دید، نمی تواند برای قیامت کار بکند. اگر مرگ را دور دید، برای بعد از مرگ نمی تواند کار بکند. اگر ظهور را دور دید نمی تواند برای ظهور کار بکند. در ادامه آیه خدای متعال می فرماید «اعْلَمُوا أَنَّ اللَّـهَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا»(حدید/17)، بدانید که خدای متعال زمین را زنده می کند و این زمین در دست کفار نمی ماند؛ زیرا تا وقتی در دست کفار است، مرده است؛ اما وقتی از دست کفار بیرون آید، حیات الهی در عالم دمیده می شود و عالم زنده می شود. شما باید این دوران را نزدیک ببینید و الا نمی توانید برای آن کار کنید. این نزدیک دیدن هم به معنای این است که یک تحولی در معرفت ما پیدا بشود و ما از یک افق بالاتری به عالم نگاه بکنیم.

از آن افق فاصله ها کوتاه می شود؛ اما اگر از افق پایین خودمان به عالم نگاه کردیم فاصله ها خیلی دور است. ما وقتی سوار بر مرکب ها می شویم و بالا می رویم و از آن افق نگاه می کنیم، فاصله شهرهایی که از هم دور هستند، خیلی نزدیک به هم دیده می شوند. ما باید افق نگاهمان به عالم عوض شود و رفعت پیدا کنیم. برای آدمی که بزرگ شده فاصله ها کوتاه می شود و لذا می تواند برای اهداف بزرگ و زمان های دور کار بکند ولی انسان اگر بزرگ نشود برای سال آینده اش هم نمی تواند کار بکند. آدم های بزرگ طرح پنجاه ساله دارند و برای پنجاه سال بعد کار می کنند؛ آنهایی که بزرگترند طرح هزارساله دارند.

انبیاء الهی برای ظهور کار می کردند و از همه آنها هم پیمان گرفته شده که در مسیر ظهور کار کنند و به آنها گفته شده که عجله هم نکنید شما بذر را می پاشید، حاصل ومیوه آن در دوران ظهور برداشت می شود. بنابراین کارکردن در این طرح بزرگ احتیاج به یک تحول معرفتی دارد که افق دیدمان وسعت پیدا کند و بزرگتر بشویم و از این محدوده ها بیرون بیاییم با یک دید دیگری به عالم نگاه بکنیم که در آن صورت خیلی راه ها نزدیک می شود و این فاصله های دور و وسعت هایی که نمی گذارد ما در این طرح مشارکت کنیم، از بین می رود.

علت این که این طرح با ما هم در میان گذاشته می شود گرچه که آفاقی از این طرح مربوط به ما نیست اما به خاطر این است که ما بزرگ شویم و وسعت پیدا کنیم. وقتی به امام رسیدیم، منظری را برای ما باز می کنند و از آن افقی که امام به عالم نگاه می کند ما هم به عالم نگاه می کنیم و می توانیم برای ظهور کار کنیم؛ ولو این که ما نباشیم و ظهور قرنها بعد اتفاق افتد؛ کما این که اصحاب سیدالشهداء هم برای ظهور و رجعت کار می کردند.

در روایت است که آن نامه سر به مهری که مخصوص به حضرت سیدالشهداء بود را وقتی باز کردند ظاهراً برنامه خود را به اصحاب هم گفتند و فرمودند که این برنامه دو قسمت دارد و کار ما تمام نمی شود. ما در رجعت دوباره بر می گردیم؛ و اینها هم به یک وسعتی می رسند که می توانند برای رجعت اقدام بکنند؛ گرچه می دانند که ممکن است قرن ها طول بکشد تا این کار به ثمر بنشیند. خیلی آدم باید بزرگ بشود که بتواند برای قرن ها بعد کار بکند؛ مثلاً کتابی بنویسد که می داند قرن ها خوانده نمی شود یا راهی را باز می کند که صدها سال طول می کشد تا این راه به نتیجه برسد. آدمی که به وسعت رسیده فاصله ها در نگاهش کوتاه می شود و می تواند برای فاصله های دور کار اقدام های بزرگ کند. پس اولین شرط همراهی ما همین است که ما باید نگاهمان واسع شود و آن طرح بزرگ را ببینیم و از منظر امام به عالم نگاه بکنیم. به اندازه ای که افق دیدمان بزرگ می شود می توانیم در این کار بزرگ همراه بشویم.

ادامه مطلب را از اینجا بخوانید...

موضوع مطلب : سخنرانی آیت‌الله میرباقری, هیئت ثارالله قم, دو دوران در طرح عظیم نبی اکرم