رئيس جمهور با قرباني کردن سه وزير به دنبال تبرئه خودش بود

به گزارش پايگاه خبري تحليلي فرزانگان اميدوار به نقل از مشرق:در روزهاي اخير، اقدام ديرهنگام و دقيقه نودي رئيس‌جمهور در تغيير وزراي کابينه و همچنين جا به جايي در وزارتخانه هايي که خيلي ربطي به مشکلات رفاهي و اقتصادي مردم ندارد، ابهامات بسياري براي مردم بوجود آورده است، از سوي ديگر، معرفي سه فرد جايگزين براي وزارت خانه‌ها بدون وزير، آن هم افرادي که همگي توسط مجلس قبلي براي تصدي سِمت وزارتخانه رأي به عدم صلاحيت آن‌ها داده شده است، نشان مي دهد دولت به دنبال هدف ديگري به غير از کمک به معيت مردم است.

در همين زمينه و براي تبيين بيشتر، نظر دکتر «محمد صادق کوشکي» کارشناس و تحليل‌گر مسايل سياسي را جويا شده‌ايم.

* هدف دولت از عزل اين سه وزير و معرفي سه وزير که حاشيه‌هاي جدي دارند، چه مي‌تواند باشد؟

بر همين اساس است که افرادي معرفي شده‌اند که قبلاً هم در اين آزمون شرکت کرده‌اند و مردود شده‌اند و نقاط خاصي در پرونده و کارنامه‌شان وجود دارد که رغبتي ايجاد نمي‌کند که مجلس به اين افراد رأي بدهد به همين خاطر مي‌تواند اين بحران تا چند ماه ادامه پيدا کند. بعد از گذشت مدتي، اين بحران ساختگي و مصنوعي باعث مظلوم‌نمايي دولت و باعث تکرار شعار نگذاشتند از سوي دولت خواهد شد.

* آيا دولت اهداف ديگري را نيز از تغيير وزرا دنبال مي‌کند؟ 

دولت با اين کار چند هدف را دنبال مي‌کند. اول اينکه حواس جامعه را از تخلفات مالي پي‌درپي که رخ داده و آخرين حلقه آن تخلف مالي در صندوق ذخيره فرهنگيان است، معطوف کند به ماجراي تغيير وزرا و توجه جامعه معطوف بشود به اينکه اين وزير آن مشکل را دارد، آن وزير اين مشکل را دارد و از اين طريق حواس جامعه از اين زنجيره مفاسد مالي مثل حقوق نجومي و پرونده فساد مالي در صندوق فرهنگيان پرت شود و اين در حالي است که دولت هم هيچ اراده‌اي در برخورد با اين مفاسد نداشته است. 

دومين هدف دولت اين است که ما سال گذشته شاهد بوديم که عملکرد نامطلوب وزارت آموزش‌وپرورش منجر به موجي از اعتصابات و نارضايتي‌ها در بدنه آموزش‌وپرورش در بسياري از نقاط کشور شد.

از سوي ديگر، با توجه به فساد وحشتناکي که در صندوق ذخيره فرهنگيان وجود داشته و دولت نمي‌تواند اين فساد را به دولت قبل منتسب کند، چون تماماً در دولت فعلي اتفاق افتاده است. اين فساد مي‌توانست موج اعتصابات و نارضايتي‌هاي زيادي را در بين فرهنگيان به وجود بياورد و نارضايتي عمومي و ملي عليه دولت ايجاد بکند. به همين دليل دولت اين ابتکار را به خرج داده و اميدوار است که با تغيير وزرا حواس فرهنگيان و عامه مردم معطوف به اين وزراي پيشنهادي و رأي نياوردن آن‌ها و افراد جايگزين و سناريويي که ادامه خواهد داشت، معطوف بشود و در عمل سرپوشي گذاشته بشود بر نارضايتي فرهنگيان و فرهنگيان هم به جاي اينکه به دولت اعتراض کنند که اندوخته‌هاي آنان را به خوبي نگه‌داري نکرده، حواسشان به ماجراي تغيير وزير و جانشين او معطوف شود و تا مدتي اين قضيه کش پيدا کند تا اينکه فرهنگيان هم به جاي اعتراض کردن سرگرم اين وزير پيشنهادي و جانشين آشتياني و ما بعد آن شوند.

نکته ديگري که دولت به دنبال آن است اين است که الآن مقطع و زماني است که دولت وعده داده بود نتايج اقتصادي برجام مشهود خواهد شد، اما به تدريج شاهد آن هستيم که نرخ تورم رو به افزايش است، بخصوص درباره کالاهاي مصرفي، دولت به‌هيچ‌عنوان پاسخگوي مشکلات اقتصادي جامعه نيست و هيچ طرح و برنامه‌اي حتي براي به نوعي راضي کردن مردم تا آستانه انتخابات ندارد. دولت اميدوار بود بخشي از پول‌هاي کشور آزاد شود تا بتواند آن‌ها را هزينه کالاهاي مصرفي بکند و بتواند مقداري آرامش در بازار ايجاد بکند و به نوعي رضايت‌بخش‌هايي از جامعه را به دست بياورد تا در انتخابات حرفي براي گفتن داشته باشد، اما اين امکان هم براي دولت فراهم نشده و دست دولت در خصوص فرايند برجام و فرآورده‌هاي اقتصادي برجام کاملاً خالي است.

موجي که ماجراي قرباني کردن اين سه وزير و مشغول کردن جامعه به جانشين پيشنهادي و امثالهم ايجاد مي‌کند، دولت را اميدوار کرده است که سرپوشي بر مطالبه‌هاي اقتصادي مردم باشد و عدم موفقيت دولت در بهبود اقتصاد در پسابرجام، معطوف به ماجراي استعفاي اجباري وزيران بشود و اينکه روزنامه‌هاي زنجيره‌اي اين قضيه را بازتاب بدهند، مخصوصاً که استارت اين قضيه را آقاي حضرتي زده است که يکي از سردمداران روزنامه‌هاي زنجيره‌اي است. سؤال اينجاست که چرا ايشان اين اسامي را مطرح کرده و تقويت مي‌کند؟ به نظر مي‌رسد که جواب اين است که قرار است روزنامه‌هاي زنجيره‌اي چنان فضاي تبليغاتي روي اين سه وزير ايجاد کنند که جامعه ديگر مطالبه‌اي براي پيامدهاي اقتصادي برجام نداشته باشند    .

* اگر عملکرد اين وزرا را بررسي کنيم، متوجه مي‌شويم که اين وزرا عملکرد قابل‌قبولي نيز نداشتند. آيا اين تغييرات به نفع دولت نيست؟

بايد توجه داشت که بخش‌هاي زيادي از مردم از عملکرد وزير ارشاد، وزير ورزش و وزير آموزش و پروش به ناراضي بودند. متدينين، مؤمنين و مراجع از عملکرد وزير ارشاد ناراضي بودند و حتي طبقات متوسط جامعه از اينکه وزير ارشاد نتوانسته است آن وعده‌هاي دولت تدبير را اجرايي بکند، ناراضي بودند. عموم فرهنگيان از وزير عملکرد آقاي فاني ناراضي بودند و همين‌طور عملکرد وزارت ورزش به‌گونه‌اي بود که بخش عظيمي از ورزشکاران و کساني که به نوعي چهره هستند، دل‌خوشي از وزارت ورزش نداشتند. آقاي روحاني با قرباني کردن اين سه وزير تلاش کرد بتواند يک چهره ديگري از خودش نشان بدهد و يک مقدار خودش و دولتش را در آستانه انتخابات تبرئه کند، زيرا اگر آقاي جنتي تا ارديبهشت‌ماه سال آينده وزير باقي مي‌ماند قطعاً آقاي روحاني هدف انتقاد مراجع و متدينين و روحانيون بود که چرا يک چنين فردي با آن عملکرد غيرقابل‌دفاع کماکان وزير فرهنگ است؟ يا ورزشکاران و ورزش دوستان که عموماً از عملکرد آقاي گودرزي ناراضي هستند و همين‌طور فرهنگيان.

در واقع رئيس‌جمهور، با قرباني کردن اين سه وزير مي‌تواند در تبليغات انتخاباتي به نوعي خودش را تبرئه کند و بگويد من افرادي که مسئول اين مشکلات بودند کنار گذاشتم و از اين طريق چهره پاک و موجهي را از خودش ارائه بدهد. به همين خاطر اگر اين مسير را مرور کنيم متوجه مي‌شويم آن کساني که اين عمليات رواني را براي آقاي روحاني طراحي مي‌کنند، خيلي اميدوار هستند که اين سه وزير پيشنهادي رأي نياورند و ماجراي خالي بودن اين سه صندلي وزارتي و جانشينانشان همين‌طور کش پيدا کند تا يکي دو ماه آينده و عملاً به‌وسيله اين حرکت تبليغاتي، ضعف‌هاي دولت در زمينه اقتصادي مخفي بماند تا کم‌کم هيجانات جامعه نسبت به اين موارد حساس بخوابد و جامعه وضعيت عادي بگيرد.

جالب اينجاست که توضيحات دولت در مورد علل تغيير اين سه وزير توضيحي قانع‌کننده نيست؛ يعني اينکه که آوردن سه وزير تازه نفس، درحالي‌که کمتر از يک سال فرصت براي کار کردن دارند، هيچ تأثيري در اين سه وزاتخانه نمي‌تواند داشته باشد. آن نيروي تازه‌نفسي که آقاي نوبخت صحبت مي‌کنند که در اين سه وزارت خانه تزريق بشود، عملاً هيچ تأثير واقعي‌اي در مطالبات مردمي نخواهد داشت و مشکلي را حل نخواهد کرد؛ به همين خاطر آن پاسخي که آقاي روحاني و نوبخت دادند درباره تعويض اين سه وزير، به‌هيچ‌عنوان قانع‌کننده نيست، سواي آنکه مطالبات اصلي مردم از آقاي روحاني و دولت ايشان و قول‌هايي که ايشان دادند اصلاً در حوزه اين سه وزير نيست. آقاي روحاني با اين وعده رأي آوردند که مشکلات اقتصادي جامعه را حل خواهند کرد و با توافق هسته‌اي صنعت را رونق خواهند داد، صادرات را رونق خواهند داد، فضاي اقتصاد و کسب‌وکار را رونق خواهند داد. به همين خاطر عوض کردن اين سه وزير و آمدن به تعبير آقاي نوبخت وزراي تازه نفس باز هم هيچ تأثيري را در سرنوشت قول‌هايي که آقاي روحاني داده، پديد نخواهد آورد. بر همين اساس به اين نتيجه مي‌رسيم که فلسفه اصلي اين تعويض و انداختن مجلس و افکار عمومي در بازي انتخاب وزير جديد، مي‌تواند همين نکاتي باشد که عرض کردم    .

* بحث ديگري که درباره اين سه وزارتخانه مطرح است اين است که دولت در اين وزارتخانه‌ها به دنبال شبکه‌سازي براي انتخابات است و بايد وزرايي در اين پست قرار بگيرند که همراهي بيشتري با دولت داشته باشند. 

نکته اين است که اگر قرار باشد استفاده ابزاري و انتخاباتي از اين سه وزارتخانه بشود، نه آقاي فاني مانع بودند کما اين که مي‌دانيد آقاي فاني بيشترين عزل و نصب‌هاي سياسي را در وزارتخانه خودشان انجام دادند و حتي از وزارت کشور هم بيشتر؛ يعني اگر قرار بود از وزارتخانه آموزش‌وپرورش استفاده تبليغاتي بشود، آقاي فاني که مانع نبودند و اصلاً قدرت ممانعت نداشتند؛ آقاي جنتي هم قدرت ممانعت نداشتند و اصلاً دليلي هم نداشت که ايشان به اين دليل تعويض بشود، کما اينکه ايشان حرکت‌هاي بسيار افراطي کرد که شايد آقاي مهاجراني هم چنين حرکاتي را نکرده بود. يا مثلاً در مورد وزارت ورزش آنجايي که امکان داشت بهره‌برداري سياسي و جناحي و خطي انجام بشود، انجام شد و ديگر بيشتر از اين، خود بدنه ورزش چنين کششي را نداشت.